CIJFERMATIG JAARVERSLAG 2019 GEMEENTE AMERSFOORT

 


1.1 Start urgentieaanvraag

De wachtlijsten voor een sociale huurwoning zijn lang. Vaak zijn er te weinig woningen om iedereen direct te kunnen helpen. Woningzoekenden die dringend een (andere) woning nodig hebben, kunnen urgentie aanvragen. Met een urgentieverklaring krijgt een woningzoekende voorrang op andere mensen die een woning zoeken.

De Urgentiecommissie Woonruimteverdeling beoordeelt urgentieaanvragen van woningzoekenden uit verschillende regio’s in het land. Dit doet zij sinds oktober 2018 ook voor de gemeente Amersfoort. Om die reden geeft dit jaarverslag alleen de cijfers uit 2019 weer en kunnen deze nog niet worden afgezet tegen cijfers uit voorgaande jaren. De urgentiecommissie wordt ondersteund door het secretariaat van Enserve, dé specialist in woonruimteverdeling.

Een woningzoekende die urgentie aan wil vragen, meldt zich bij de urgentiefunctionaris van de gemeente Amersfoort. Deze neemt de urgentieaanvraag in behandeling en legt hem voor aan de urgentiecommissie. De commissie beoordeelt of er een urgentie toegekend moet worden. In 2019 zijn er in totaal 80 aanvragen voorgelegd aan de urgentiecommissie.

In figuur 1 is te zien hoeveel besluiten de urgentiecommissie in het verslagjaar heeft genomen op deze aanvragen. Op een aanvraag kan de commissie meerdere besluiten nemen. De commissie kan een aanvraag bijvoorbeeld in eerste instantie aanhouden om aanvullende informatie op te vragen. Nadat deze informatie is ontvangen, wordt de aanvraag toegekend, afgewezen of buiten behandeling gesteld. Op een dergelijke aanvraag neemt de commissie dus tweemaal een besluit: in eerste instantie het besluit aanhouden, in tweede instantie het besluit toekennen, afwijzen of buiten behandeling stellen. Daarom ligt het totaal uit figuur 1 met 98 besluiten hoger dan het totaal aantal ingediende aanvragen van 80. De datum van aanvraag en de datum waarop het besluit wordt genomen, vallen ook niet altijd in hetzelfde jaar. Ook dat draagt bij aan het verschil.

In 2019 zijn er aanvragen ingediend voor verlenging van de urgentietermijn. Ook deze besluiten zijn als een apart besluit meegenomen.



Figuur 1: Besluiten urgentiecommissie op het totaal aantal aanvragen


Tegen elk besluit van de commissie staat de mogelijkheid tot bezwaar open. Dit is belegd bij de gemeente Amersfoort. De commissie is niet betrokken bij de bezwaarprocedure. Deze valt onder verantwoordelijkheid van de gemeente. Om die reden gaat dit verslag daar verder niet op in en heeft de commissie geen cijfers beschikbaar over behandelde bezwaarschriften.


1.2 Aard van de aanvraag

Een woningzoekende kan om verschillende redenen een urgentie aanvragen. De aard van de urgentieaanvragen is divers en soms ook gecombineerd.

In figuur 2 is te zien dat urgentieaanvragen op grond van relationele problemen het meeste voorkomen. Aanvragen waaraan een medische problematiek of een onaanvaardbare situatie aan ten grondslag ligt, komen in bijna even grote mate voor. Een beperkt aantal aanvragen valt onder ‘overig’. Dit kunnen bijvoorbeeld aanvragen zijn die betrekking hebben op het niet hebben van een adequate woning of overlastproblematiek.




Figuur 2: Soort aanvraag


1.3 Toekennen van urgentie

De urgentiecommissie beoordeelt aanvragen op basis van de beleidsregels voor urgentie die in de betreffende regio gelden. Het beleid in de gemeente Amersfoort is vastgelegd in de huisvestingsverordening Amersfoort 2018.

De urgentiecommissie is zich dagelijks bewust van het belang dat elke aanvrager van urgentie heeft bij een goede beoordeling én een efficiënte werkwijze. De commissie besteedt daarom continu aandacht aan de professionalisering van al diegenen die betrokken zijn bij het urgentietraject, zoals de medewerkers van de gemeente en de commissieleden zelf. De commissie geeft echter ook informatie over het urgentiebeleid en de -procedure aan andere partijen die bij het traject betrokken kunnen zijn, zoals hulpverleners en maatschappelijke organisaties.

In 2019 heeft de urgentiecommissie 39 urgentieaanvragen (40%) toegekend. Bij een reguliere toekenning voldoet aanvrager aan alle voorwaarden om voor een urgentieverklaring in aanmerking te komen.

Om binnen de gemeente Amersfoort voor urgentie in aanmerking te komen, moet aanvrager in ieder geval een economische en/of maatschappelijke binding hebben met de gemeente. Vervolgens kan hij/zij urgentie krijgen als er sprake is van een medische of sociale indicatie. Onder een sociale indicatie vallen situaties waarbij er sprake is van relatiebreuk met minderjarige, inwonende kinderen; ernstige, levensbedreigende problemen in relatie tot de huidige woning; of dreigende dakloosheid door het onbewoonbaar raken van de woning.

Bij het beoordelen van een urgentie aanvraag hanteert de urgentiecommissie in het algemeen de volgende uitgangspunten:

  • Er is sprake van een noodsituatie die snel opgelost moet worden;
  • Aanvrager is niet in staat het woonprobleem zelf op te lossen;
  • Aanvrager is niet verantwoordelijk voor het ontstaan van het woonprobleem.

Deze regelgeving zal in februari van 2020 overigens veranderen zodra er een nieuwe huisvestingsverordening ingaat.

Op grond van de huisvestingsverordening kan een urgentieverklaring ingetrokken worden als gevolg van onjuiste of onvolledige informatie. De commissie heeft hiertoe in 2019 éénmaal besloten. Aan betreffende woningzoekende was reeds een urgentieverklaring voor de duur van drie maanden verleend via het team complexe casuïstiek van de gemeente Amersfoort. Dit terwijl de woningzoekende ook een lopende urgentieaanvraag had bij de urgentiecommissie. De noodzaak voor deze aanvraag verdween toen duidelijk werd dat de woningzoekende al via een andere weg een urgentieverklaring had gekregen.


1.4 De urgentietoekenning, een andere belangenafweging

De beslissing of iemand wel of niet urgent is, wordt gemaakt op basis van het beschreven beleid. De huisvestingsverordening 2018 biedt de mogelijkheid om, wanneer dit nodig is, af te wijken van de gestelde regels ten gunste van aanvrager.

Elke situatie kent unieke aspecten en wordt door de urgentiecommissie individueel beoordeeld. Dan kan het voorkomen dat aanvrager niet voldoet aan alle voorwaarden om voor urgentie in aanmerking te komen en de commissie een andere belangenafweging maakt.

De commissie kan bijvoorbeeld de eigen verantwoordelijkheid voor het ontstaan van het woonprobleem minder zwaar wegen dan de woonnoodsituatie en op grond daarvan toch een urgentie verlenen. De commissie zal in die individuele gevallen waarbij zij een andere afweging maakt het besluit goed onderbouwen en met toetsbare feiten motiveren.


1.5 Afwijzen van urgentie

In 2019 wees de urgentiecommissie 39 urgentieverzoeken (40%) af. De urgentiecommissie wijst een urgentieverzoek af als aanvrager niet voldoet aan de criteria om voor urgentie in aanmerking te komen. In haar besluiten geeft de commissie een inhoudelijke motivering waarom een aanvraag is afgewezen. In tabel 1 is te zien op basis van welke gronden aanvragen het afgelopen jaar zijn afgewezen. Per besluit kunnen er meerdere redenen zijn. Vandaar dat het totaal in tabel 1 hoger ligt dan het totale aantal afwijzingen in dat jaar.


 
Redenen voor afwijzing Aantal
Valt niet binnen een vastgestelde indicatie 2
Kan reageren op seniorenwoning 5
Alleenstaand, daarom geen noodzaak voor urgentie 5
Aanvraag o.b.v. relatiebreuk: minderjarige kinderen hebben nog onderdak bij andere ouder 4
Geen dreigende dakloosheid voor minderjarige kinderen 3
Eigen verantwoordelijkheid oplossen 5
Eigen verantwoordelijkheid ontstaan 2
Geen woonnoodsituatie 16
Geen economische of maatschappelijke binding 1
Overig 3
Totaal 46

Tabel 1: Redenen voor afwijzing


De commissie wijst veruit de meeste aanvragen af omdat er geen sprake is van een noodsituatie die verband houdt met het wonen. Zoals tabel 1 laat zien, spelen daarnaast diverse andere afwijzingsgronden, in min of meer gelijke mate, een rol. De afwijzingsgronden hebben specifiek betrekking op het urgentiebeleid zoals in de huisvestingsverordening van de gemeente Amersfoort is vastgelegd.


1.6 Aanhouding

Als bij de behandeling van een urgentieaanvraag blijkt dat er onvoldoende informatie beschikbaar is om een zorgvuldige afweging te kunnen maken, besluit de urgentiecommissie tot aanhouding van de aanvraag. Zij vraagt de ontbrekende informatie dan alsnog op bij aanvrager.

In 2019 heeft de commissie 8 aanvragen (8%) in eerste instantie aangehouden voor het opvragen van aanvullende informatie. In de meeste gevallen was het urgentiedossier niet compleet en vroeg de commissie om aanvullende stukken die de situatie objectief onderbouwden.

Van de 8 aanhoudingen in 2019 werden er uiteindelijk 5 toegekend, 2 afgewezen en één aanhouding werd buiten behandeling gesteld, omdat de gevraagde informatie niet werd aangeleverd. Als de woningzoekende de gevraagde informatie niet binnen de daarvoor gestelde termijn aanlevert, kan de commissie op grond van artikel 4:5.1 van de Algemene wet bestuursrecht een aanvraag buiten behandeling stellen. De reden hiervoor is dat de commissie zonder de gevraagde informatie de aanvraag niet kan beoordelen.


1.7 Verlengen van de urgentie

Conform artikel 21.3 in de huisvestingsverordening Amersfoort 2018 kan een woningzoekende met urgentie een verzoek indienen om de urgentietermijn te verlengen. Aanvrager kan dit verzoek indienen in de laatste maand waarin de urgentieverklaring geldig is. Bij de beoordeling van het verlengingsverzoek kijkt de commissie onder andere naar het zoekgedrag van de woningzoekende vanaf het moment dat hij/zij de urgentieverklaring kreeg.

In 2019 is er 10 keer (10%) een verzoek gedaan om de urgentie te verlengen. Van deze verzoeken zijn er 5 toegekend en 4 afgewezen. Er is 1 aanvraag niet behandeld, omdat de woningzoekende het woonprobleem zelf kon oplossen.

De belangrijkste reden waarom het woningzoekenden niet lukt om binnen de geldende termijn hun urgentie te verzilveren, is de grote druk op de woningmarkt binnen de gemeente Amersfoort. Veel woningzoekenden kunnen hun urgentieverklaring pas in de laatste maanden van de termijn omzetten in een daadwerkelijke woning.


1.8 Termijnoverschrijding

Voor de afhandeling van een urgentieaanvraag staat in totaal een termijn van negen weken. Het overgrote deel van de urgentieaanvragen wordt (ruim) binnen de daarvoor gestelde termijn afgehandeld.

Aan een termijnoverschrijding kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen:

  • Aanvrager vertraagt de procedure door bijvoorbeeld het niet tijdig aanleveren van stukken die noodzakelijk zijn voor de urgentieaanvraag;
  • Vertraging bij de gemeente die de aanvraag in behandeling heeft;
  • Vertraging bij (het secretariaat van) de urgentiecommissie;
  • Een aanvraag wordt in eerste instantie door de urgentiecommissie aangehouden voor aanvullende informatie.

In 2019 is er twee maal sprake geweest van een termijnoverschrijding. Dit betrof beide aanvragen die waren aangehouden voor het aanleveren van ontbrekende informatie.


logo