CIJFERMATIG JAARVERSLAG 2019 GEMEENTE EEMNES

De wachtlijsten voor een sociale huurwoning zijn lang. Vaak zijn er te weinig woningen om iedereen direct te kunnen helpen. Woningzoekenden die dringend een (andere) woning nodig hebben, kunnen urgentie aanvragen. Met een urgentieverklaring krijgt een woningzoekende voorrang op andere mensen die een woning zoeken.

De Urgentiecommissie Woonruimteverdeling beoordeelt urgentieaanvragen van woningzoekenden uit verschillende regio’s in het land. Dit doet zij sinds oktober 2018 ook voor de gemeente Eemnes. Om die reden geeft dit jaarverslag alleen de cijfers uit 2019 weer en kunnen deze nog niet worden afgezet tegen cijfers uit voorgaande jaren. De urgentiecommissie wordt ondersteund door het secretariaat van Enserve, specialist in woonruimteverdeling.

Een woningzoekende die urgentie aan wil vragen, meldt zich bij de urgentiefunctionaris van de gemeente Eemnes. Deze neemt de urgentieaanvraag in behandeling en legt hem voor aan de urgentiecommissie om te beoordelen of er een urgentie toegekend moet worden. In 2019 zijn er in totaal 13 aanvragen ontvangen, waarvan er in het verslagjaar 12 zijn voorgelegd aan de urgentiecommissie. Op 1 aanvraag werd in 2020 besloten. Deze is daarom niet meegenomen in dit verslag.

In figuur 1 is te zien op hoeveel urgentieaanvragen er in de gemeente Eemnes een besluit is genomen door de urgentiecommissie. Een aanvraag kan in eerste instantie worden aangehouden door de urgentiecommissie om aanvullende informatie op te vragen. Nadat deze informatie is ontvangen, wordt de aanvraag toegekend, afgewezen of buiten behandeling gesteld. Op deze aanvragen neemt de commissie dus tweemaal een besluit: in eerste instantie het besluit aanhouden, in tweede instantie het besluit toekennen, afwijzen of buiten behandeling stellen. Al deze besluiten zijn meegeteld in figuur 1. Daarom ligt het totaal uit figuur 1 met 14 besluiten hoger dan het totaal aantal behandelde aanvragen van 12.

Figuur 1: Besluiten urgentiecommissie op het totaal aantal aanvragen

Tegen elk besluit van de commissie staat de mogelijkheid tot bezwaar open. Dit is belegd bij de gemeente Eemnes. De commissie is niet betrokken bij de bezwaarprocedure. Deze valt onder verantwoordelijkheid van de gemeente. Om die reden gaat dit verslag daar verder niet op in en heeft de commissie geen cijfers beschikbaar over behandelde bezwaarschriften.

Een woningzoekende kan om verschillende redenen een urgentie aanvragen. De aard van de urgentieaanvragen is divers en soms ook gecombineerd.

In figuur 2 is te zien dat het grootste deel van de aanvragen wordt ingediend op basis van een sociale indicatie en slechts een beperkt deel op basis van een medische indicatie.

Figuur 2: Soort aanvraag

De urgentiecommissie beoordeelt aanvragen op basis van de beleidsregels voor urgentie die in de betreffende regio gelden. Het beleid in de gemeente Eemnes is vastgelegd in de huisvestingsverordening. Tot en met eind juni van het verslagjaar was de Huisvestingsverordening Eemnes 2015 van kracht. Vanaf 1 juli 2019 ging de Huisvestingsverordening Eemnes 2019 in.

In de nieuwe verordening is er nadrukkelijker aandacht voor de belangen van minderjarige kinderen. Een andere wijziging betrof het invoeren van directe bemiddeling, omdat in de praktijk bleek dat het wenselijk was om woningzoekenden die een urgentie hebben verkregen op grond van een medische indicatie, niet zelf te laten reageren op het vrijkomende aanbod. In plaats daarvan worden zij direct bemiddeld naar een geschikte woning door de corporatie. Dit geldt ook voor gezinnen met een unieke huishoudsamenstelling, bijvoorbeeld een groot gezin met meer dan vier kinderen.

De urgentiecommissie is zich dagelijks bewust van het belang dat elke aanvrager van urgentie heeft bij een goede beoordeling én een efficiënte werkwijze. De commissie besteedt daarom continu aandacht aan de professionalisering van al diegenen die betrokken zijn bij het urgentietraject, zoals de medewerkers van de gemeente en de commissieleden zelf. De commissie geeft echter ook informatie over het urgentiebeleid en de -procedure aan andere partijen die bij het traject betrokken kunnen zijn, zoals hulpverleners.

In 2019 heeft de urgentiecommissie 8 urgentieaanvragen (57%) toegekend. Bij een reguliere toekenning voldoet aanvrager aan alle voorwaarden om voor een urgentieverklaring in aanmerking te komen. De commissie heeft in het verslagjaar nog geen noodzaak gezien om gebruik te maken van de mogelijkheid van directe bemiddeling door een corporatie.

Om binnen de gemeente Eemnes voor urgentie in aanmerking te komen, moet aanvrager in ieder geval een economische en/of maatschappelijke binding hebben met de gemeente. Vervolgens kan hij/zij urgentie krijgen als er sprake is van een medische of sociale indicatie. Onder een sociale indicatie vallen situaties waarbij er sprake is van relatiebreuk met minderjarige, inwonende kinderen of woningzoekenden die zich bevinden in een onaanvaardbare situatie waarbij het gaat om ernstige, levensbedreigende problemen in relatie tot de woning; of situaties waarin belangen van minderjarige kind(eren) ernstig geschaad (dreigen te) worden.

Bij het beoordelen van een urgentie aanvraag hanteert de urgentiecommissie in het algemeen de volgende uitgangspunten:

• Er is sprake van een noodsituatie die snel opgelost moet worden;
• Aanvrager is niet in staat het woonprobleem zelf op te lossen;
• Aanvrager is niet verantwoordelijk voor het ontstaan van het woonprobleem.

De beslissing of iemand wel of niet urgent is, wordt gemaakt op basis van het beschreven beleid. Zowel de huisvestingsverordening 2015 als die van 2019 biedt de mogelijkheid om, wanneer dit nodig is, af te wijken van de gestelde regels ten gunste van aanvrager.

Elke situatie kent unieke aspecten en wordt door de urgentiecommissie individueel beoordeeld. Dan kan het voorkomen dat aanvrager niet voldoet aan alle voorwaarden om voor urgentie in aanmerking te komen en de commissie een andere belangenafweging maakt.

De commissie kan bijvoorbeeld de eigen verantwoordelijkheid voor het ontstaan van het woonprobleem minder zwaar wegen dan de woonnoodsituatie en op grond daarvan toch een urgentie verlenen. In de specifieke gevallen dat de commissie een urgentie toekent op basis van de hardheidsclausule zal zij het besluit goed onderbouwen en met toetsbare feiten motiveren.

In 2019 wees de urgentiecommissie 2 urgentieverzoeken (14%) af. De urgentiecommissie wijst een urgentieverzoek af als aanvrager niet voldoet aan de criteria om voor urgentie in aanmerking te komen. In haar besluiten geeft de commissie een inhoudelijke motivering waarom een aanvraag is afgewezen.

Eén aanvraag is afgewezen omdat de urgentiecommissie oordeelde dat er onvoldoende relatie was tussen het wonen en de door aanvrager geschetste problematiek. Met andere woorden, een verhuizing zou de problematiek niet oplossen.

De andere aanvraag is afgewezen omdat deze niet viel onder een van de indicaties zoals omschreven in de huisvestingsverordening. Daarmee ontbrak een grond om de aanvraag toe te kennen en kon de commissie niet anders dan afwijzen.

Als bij de behandeling van een urgentieaanvraag blijkt dat er onvoldoende informatie beschikbaar is om een zorgvuldige afweging te kunnen maken, besluit de urgentiecommissie tot aanhouding van de aanvraag. Zij vraagt de ontbrekende informatie dan alsnog op bij aanvrager.

In 2019 heeft de commissie 3 maal (22%) een aanvraag in eerste instantie aangehouden. Van de drie aanhoudingen werden er uiteindelijk twee toegekend. Op 1 aanhouding moet het definitieve besluit in 2020 nog genomen worden.

Als de woningzoekende de gevraagde informatie niet binnen de daarvoor gestelde termijn aanlevert, kan de urgentiecommissie op grond van artikel 4:5.1 van de Algemene wet bestuursrecht een aanvraag buiten behandeling stellen. De reden hiervoor is dat de urgentiecommissie zonder de gevraagde aanvullende informatie de aanvraag niet kan beoordelen. In het verslagjaar is dit niet voorgekomen.

Conform artikel 21 in de huisvestingsverordening Eemnes 2015 en artikel 21.3 in de huisvestingsverordening Eemnes 2019 kan een woningzoekende met urgentie een verzoek indienen om de urgentietermijn te verlengen. Aanvrager kan dit verzoek indienen in de laatste maand waarin de urgentieverklaring geldig is. Bij de beoordeling van het verlengingsverzoek kijkt de commissie onder andere naar het zoekgedrag van de woningzoekende vanaf het moment dat hij/zij de urgentieverklaring kreeg.

In 2019 is er 1 een verzoek gedaan om de urgentie te verlengen. Dit verzoek is toegekend. De belangrijkste reden waarom het woningzoekenden niet lukt om binnen de geldende termijn hun urgentie te verzilveren, is het beperkte aantal mutaties binnen de gemeente Eemnes. Met name woningzoekenden die om medische redenen bepaalde eisen aan hun woning moeten stellen, hebben daardoor moeite om binnen de gestelde termijn een passende woning te vinden.

Voor de afhandeling van een urgentieaanvraag staat in totaal een termijn van negen weken. Het overgrote deel van de urgentieaanvragen wordt (ruim) binnen de daarvoor gestelde termijn afgehandeld.

Aan een termijnoverschrijding kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen:

• Aanvrager vertraagt de procedure door bijvoorbeeld het niet tijdig aanleveren van stukken die noodzakelijk zijn voor de urgentieaanvraag;
• Vertraging bij de gemeente die de aanvraag in behandeling heeft;
• Vertraging bij (het secretariaat van) de urgentiecommissie;
• Een aanvraag wordt in eerste instantie door de urgentiecommissie aangehouden voor aanvullende informatie.

In 2019 is er geen sprake geweest van een termijnoverschrijding.